طبق ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم، مودیان مالیاتی باید صورت معاملات فصلی خود را ظرف مدت ۴۵ روز از پایان هر فصل، از طریق سامانه ارسال معاملات فصلی در این سامانه ثبت کنند. سامانه ارسال صورت معاملات فصلی که با نام سامانه معاملات ماده ۱۶۹ نیز شناخته می‌شود، یکی از زیرمجموعه‌های سایت عملیات الکترونیک مالیاتی کشور به آدرس tax.gov.ir است. مودیان از طریق این سامانه می‌توانند به‌راحتی نسبت به ارسال صورت معاملات فصلی الکترونیکی اقدام کنند.
در‌حال‌حاضر امکان ارسال گزارش معاملات فصلی به‌صورت حضوری در کشور امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین آشنایی با سامانه الکترونیکی ارسال صورت معاملات فصلی به ضرورتی بزرگ برای کلیه مودیان تبدیل شده است. به همین دلیل در ادامه صفر تا صد صورت معاملات فصلی و روش ارسال آن از طریق سامانه ارسال گزارش معاملات فصلی را بررسی خواهیم کرد. برای اطلاع از نکات کلیدی معاملات فصلی نیز می‌توانید به این دو پادکست گوش کنید.
پرسش‌وپاسخ گزارش معاملات فصلی بخش اول
پرسش‌وپاسخ گزارش معاملات فصلی بخش دوم
صورت معاملات فصلی چیست؟
صورت معاملات فصلی در ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم به شکل شفاف و واضحی توضیح داده شده است. در این ماده به سه نکته اساسی اشاره شده و به‌خوبی موضوعات را مشخص کرده است:
- همه سازمان‌ها و مؤسسات خصوصی و دولتی که خریدوفروش دارند، باید صورت آن را حداکثر تا یک ماه پس از انجام معامله به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند. آن چیزی که دارای اهمیت بسیاری است، ارسال به‌موقع آن توسط حسابداران است چرا که تأخیر در ارسال آن، می‌تواند منجر به پرداخت جریمه توسط آن سازمان شود.
- نکته بعدی در ارتباط با معاملات کوچک است که اگر مبلغ آن‌ها تا ده درصد حدنصاب تعیین شده باشد، نیازی به ارسال ماهانه ندارد و شرکت‌ها می‌توانند فهرست این دسته از معاملات را به شکل تجمیعی و هر سه ماه یکبار به سازمان مالیاتی ارسال نمایند.
- اما نکته پایانی که از اهمیت بسیاری برخوردار است سازمان‌هایی که اقدام به ارسال صورت معاملات فصلی می‌کنند، باید کارت اقتصادی را دریافت کرده باشند و کد اقتصادی خود را ارائه نمایند تا مورد پذیرش قرار گیرند. بدون داشتن کد اقتصادی ارسال هیچ مستنداتی از سمت مودی مورد پذیرش نیست.
آشنایی بیشتر با سامانه ارسال گزارش معاملات فصلی
سامانه الکترونیکی ارسال صورت معاملات فصلی در راستای ارائه خدمات الکترونیکی دستورالعمل اجرایی موضوع ماده ۱۶۹ ق.م.م (ارسال معاملات فصلی) ایجاد شده است. مودیان مالیاتی با کمک این سامانه می‌توانند نسبت به ثبت و ارسال اطلاعات خرید و فروش، پرداخت و دریافت بابت قراردادها، صادرات، واردات، حق‌العملکاری و مدیریت پیمان، بیمه و اجاره اقدام نمایند. با ورود به این سامانه امکان ثبت و دریافت گزارش‌های متعددی وجود دارد که در این قسمت می‌توانید برخی از مهم‌ترین موارد را ببینید.
- گزارش خرید: ثبت اطلاعات مربوط به خرید
- گزارش فروش: ثبت اطلاعات مربوط به فروش
- مشاهده/ویرایش: مشاهده و یا ویرایش اطلاعات قبلی
- گزارش اجاره: ثبت اطلاعات مربوط به اجاره‌های پرداختی
- مشاهده سوابق: مشاهده سوابق اطلاعات و یا خلاصه گزارش‌ها
- مشاهده گزارش‌ها و اطلاعات ارسال شده برای شما: افرادی که طرف مقابل شما در معاملات بودند و گزارش خرید و فروش خود را ارسال کردند.
مودیان مالیاتی برای سرعت بخشیدن به مدیریت صورتحساب معاملات فصلی، به‌راحتی می‌توانند از خدمات سامانه ارسال الکترونیکی معاملات فصلی استفاده کنند. در ادامه نحوه ورود و ثبت گزارش صورت معاملات فصلی در این سامانه را به‌صورت گام‌به‌گام و تصویری توضیح می‌دهیم.
نحوه ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی خرید و فروش
مودیان مالیاتی قبل از ثبت اظهارنامه فصلی خود در این سامانه، ابتدا باید وارد سامانه ارسال معاملات فصلی شوند. باید به این نکته اشاره کنیم که پیش از اقدام برای ارسال گزارش معاملات فصلی، باید کارت اقتصادی دریافت کرده باشید و کد اقتصادی خود را ارائه کنید. بدون داشتن کد اقتصادی ارسال هیچ مستنداتی از سمت مودی مورد پذیرش نیست. برای این که با مشکل ورود به سامانه معاملات فصلی روبه‌رو نشوید، مراحل ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی را به‌صورت تصویری و قدم‌به‌قدم بررسی می‌کنیم.
- در مرحله اول مرورگر خود را باز کرده و عبارت «سامانه عملیات الکترونیک مالیاتی» را جستجو کنید. پس از آن روی لینک با آدرس tax.gov.ir کلیک کنید؛ البته می‌توانید از همان ابتدا از طریق وارد کردن لینک tax.gov.ir در مرورگر، وارد سایت خدمات الکترونیکی شوید. بعد از وارد شدن به صفحه اصلی، از گزینه‌های موجود در پایین صفحه، روی گزینه «صورت معاملات فصلی الکترونیک» کلیک کنید.
در صفحه جدید نکات آموزشی و راهنمایی‌های لازم برای شما قرار داده شده است. در انتهای صفحه روی «سامانه صورت معاملات» کلیک کنید. در صفحه بعدی نام کاربری و کلمه عبور خود را وارد کنید؛ این دو مورد را هنگام ثبت نام در سایت عملیات الکترونیک مالیاتی دریافت کرده‌اید. در مرحله بعدی عبارت امنیتی و ورود را بزنید.
در مرحله بعدی شما به صفحه سامانه ارسال الکترونیکی معاملات فصلی وارد شده‌اید و می‌بایست باقی مراحل را برای ثبت صورت معاملات فصلی در سامانه پشت سر بگذارید. در ادامه بیشتر در مورد نحوه ارسال گزارش معاملات فصلی توضیح می‌هیم.
نحوه ارسال گزارش در سامانه ارائه معاملات فصلی
پس از آموزش ورود به سامانه ارسال گزارش معاملات فصلی، نوبت به بررسی نحوه ثبت یا ارسال اطلاعات مربوط به معاملات فصلی می‌رسد. این سامانه یکی از جدیدترین سایت‌های امور مالیاتی کشور محسوب می‌شود؛ به همین دلیل ممکن است بسیاری از افراد با مشکل ورود به سامانه معاملات فصلی و ارسال گزارش‌های معاملات روبه‌رو شوند. در این بخش به مراحل ثبت گزارش معاملات پرداخته شده است تا افراد به راحتی بتوانند فرایند ثبت اطلاعات را پشت سر بگذارند.
1. پس از ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی خرید و فروش، گزینه‌های موجود در صفحه سامانه برای شما نمایان می‌شوند. حال باتوجهبه ثبت گزارش خرید یا فروش خود، گزینه «گزارش خرید» یا «گزارش فروش» را انتخاب کنید.
2. در صفحه جدیدی که باز می‌شود، اطلاعات مربوط به گزارش‌های قبلی و اطلاعات کاربری آن وجود دارند. برای ثبت گزارش جدید مربوط به معاملات خود باید گزینه «ایجاد» در پایین صفحه را انتخاب کنید.
3. در صفحه جدید، باید اولین گزینه یعنی «ثبت رکورد جدید» را انتخاب کرده تا امکان وارد کردن اطلاعات برای شما فراهم شود.
4.در این مرحله وارد بخش مربوط به فرم ارسال گزارش می‌شوید. در این قسمت باید اطلاعات خود را در کادرهای تعیین شده وارد کرده و خرید، فروش و یا معاملات خود را با دقت ثبت کنید. پس از وارد کردن اطلاعات به صورت کامل، آن‌ها را تأیید کنید.
5. حال یک تصویر کلی از اطلاعات وارده برای شما نمایش داده می‌شود. بهتر است در این مرحله دوباره آن‌ها را بررسی کنید تا از صحت آن اطمینان پیدا کنید. اگر همه اطلاعات به درستی ثبت شده بودند، گزینه “ثبت نهایی” را انتخاب کنید.
مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی
برخی از مودیان مالیاتی تمایل به مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی خود دارند و گاهی لازم است اطلاعاتی را از قسمت سوابق صورت معاملات فصلی مربوط به خود بردارند. از طریق سامانه اظهار معاملات فصلی امکان مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی وجود دارد. روش مشاهده این اطلاعات تقریبا شبیه به ثبت اطلاعات است. در این قسمت از مقاله به‌طورکامل به مراحل انجام این کار می‌پردازیم تا در صورت نیاز بتوانید برای مشاهده اطلاعات مربوطه اقدام کنید.
1. در مرحله اول آدرس سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی یعنی tax.gov.ir را در مرورگر خود وارد کنید و طبق مراحلی که پیش‌تر توضیح دادیم، با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور وارد سامانه ارسال الکترونیکی معاملات فصلی شوید.
2. در قسمت بعدی گزینه‌های متعددی را می‌بینید که یکی از آن‌ها «مشاهده سوابق» است. با انتخاب این گزینه وارد بخش دیگری می‌شوید که باید باتوجهبه نوع اطلاعات درخواستی گزینه موردنظر را انتخاب کنید.
3.پس از انتخاب این گزینه وارد بخش دیگری می‌شوید. حال بسته به نوع درخواست خود یکی از گزینه‌های (کل اطلاعات، جستجوی کد رهگیری، گزارش بر اساس سال و فصل یا گزارش بر اساس شناسه/شماره ملی) را انتخاب کنید.
4.بعد از انتخاب گزینه موردنظر، می‌توانید همه اطلاعات مربوط به سوابق صورت معاملات خود را مشاهده کنید. گزینه‌ای به نام “خلاصه گزارش‌ها” نیز وجود دارد که با انتخاب آن می‌توانید جزئیات مربوط به اطلاعات خود را مشاهده کنید.
نکته قابل توجه این است که با ورود به سامانه اظهار معاملات فصلی می‌توانید اطلاعات مربوط به بازه‌های زمانی متفاوت را به‌صورت جداگانه و مرتب مشاهده کنید؛ درنتیجه برای مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی پیچیدگی خاصی وجود نخواهد داشت.
مهلت ارسال معاملات فصلی ۱۴۰۲
مهلت ثبت گزارشات برای هر فصل، یک ماه و نیم یعنی ۴۵ روز پس از پایان فصل است. گاهی به دلیل ایجاد شرایط خاص در جامعه یا برخی اصناف خاص، مهلت ثبت صورت معاملات فصلی تمدید می‌شود.
| مهلت ارسال معاملات فصلی بهار ۱۴۰۲ | تا پایان روز ۱۵ مرداد ۱۴۰۲ |
| مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان ۱۴۰۲ | تا پایان روز ۱۵ آبان ۱۴۰۲ |
| مهلت ارسال معاملات فصلی پاییز ۱۴۰۲ | تا پایان روز ۱۵ بهمن ۱۴۰۲ |
| مهلت ارسال معاملات فصلی زمستان ۱۴۰۲ | تا پایان روز 15 اردیبهشت ۱۴۰۳ |
توجه داشته باشید که اگر آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی (۴۵ روز پس از پایان فصل)، مصادف با روز جمعه یا تعطیل رسمی باشد، آخرین مهلت ارسال گزارشات به روز بعد از تعطیلی موکول می‌شود.
اصلاح صورت معاملات فصلی چگونه انجام می‌شود؟
مودیانی که اطلاعات معاملات فصلی را به‌صورت آنلاین از طریق سامانه الکترونیکی ارسال صورت معاملات فصلی ارسال یا به‌صورت حضوری تحویل ادارات کل امورمالیاتی نموده‌اند، برای اصلاح اطلاعات می‌بایست شرح اصلاحات با ذکر جزئیات به انضمام رسید نهایی ارسال اطلاعات را طی یک نامه به اداره کل امور مالیاتی مربوطه اعلام کنند؛ درنهایت اداره کل وفق مقررات نسبت به اصلاح اطلاعات اقدام خواهد کرد.
سوالات متداول
۱. مهلت ارسال معاملات فصلی ۱۴۰۲ چه موقع است؟
مهلت ارسال معاملات فصلی ۴۵ روز پس از پایان هر فصل است. جدول مشخصات دقیق مربوط به هر فصل در متن مقاله قابل‌مشاهده است.
۲. ارسال نکردن فهرست معاملات فصلی مشمول چه جرائمی خواهد شد؟
ارسال نکردن فهرست معاملات مشمول جریمه‌ای معادل 1% مبلغ معاملاتی که فهرست آن‌ها ارائه نشده است، خواهد بود.
3. در‌صورتی‌که سال مالی شرکت اواسط یکی از فصول باشد، ارسال معاملات فصلی چگونه انجام می‌شود؟
چنانچه انتهای سال مالی اشخاص حقوقی در خلال یکی از فصل‌های سال شمسی باشد، برای فصل شمسی مذکور دو فهرست معامله تنظیم و ارسال می‌شود؛ به‌گونه‌ای که از ابتدای فصل شمسی تا پایان سال مالی یک فهرست و همچنین از ابتدای سال مالی تا پایان فصل شمسی مذکور نیز یک فهرست جداگانه تسلیم خواهد شد.
